Thursday, August 5, 2010

MINGGU 4: JURNAL REFLEKSI


ASSALAMUALAIKUM DAN SELAMAT SEJAHTERA SEMUA =)

Sedar atau tidak sekarang sudah masuk minggu ke empat kuliah kita. Permulaan kuliah sangat bagus serta dapat menangkap perhatian daripada seluruh kelas. Ini kerana pendekatan bijak pensyarah yang telah memancing perhatian pelajar dengan beberapa video yang menarik bertajuk 'Shadow Land'. Selepas melihat daripada apa yang ditayangkan dapatlah kami membuat kesimpulan tajuk pembelajaran minggu ini ialah 'Wayang Kulit'.

Wayang kulit? Apakah sebenarnya wayang kulit ini? Saya tidak dapat membicarakan lebih lanjut sebelum saya berada dalam kuliah minggu ini. Sepanjang pengalaman saya, saya tidak pernah melihat secara live persembahan wayang kulit. Saya tidak tahu sama ada masih wujudkah lagi wayang kulit ini. Apa yang saya tahu wayang kulit sekadar satu seni warisan tradisional yang tidak membawa kesan menarik pada saya. Jika masih wujud, baguslah dan jika sudah tiada saya tidak merasa satu kerugiaan.

Namun itu hanyalah satu tanggapan dan perasaan saya yang sudah dibuang jauh dari kotak pemikiran saya! Bermulanya kuliah minggu ini saya berasa sangat teruja untuk melihat persembahan wayang kulit jika ada. Saya akan berasa sangat rugi sekiranya saya melepaskan peluang untuk secara langsung melihat dengan mata kepala saya sendiri satu seni tradisional yang sangat berharga ini. Saya amat berharap sekiranya pihak Universiti Pendidikan Sultan Idris mahu mengadakan persembahan wayang kulit di sini. Mungkin saya adalah salah seorang daripada bakal-bakal guru yang akan berebut-rebut untuk melihat persembahan tersebut.
Seandainya pihak universiti dapat merealisasikan hasrat saya ini, saya percaya ini akan memberikan satu pengalaman dan ilmu baru kepada bakal-bakal guru yang akan menjadi pendidik di sekolah nanti.

Objektif kuliah pada minggu ini adalah jenis wayang kulit, alat-alat muzik wayang kulit dan perbezaan wayang kulit. Sewaktu melihat objektif ketiga kuliah iaitu perbezaan, saya terfikir sejenak, "Adakah perbezaan dalam wayang kulit?". Jawapan bagi persoalan saya ini terjawab selepas pensyarah meneruskan kuliahnya. Sememangnya ada perbezaan dalam wayang kulit!
Rasanya jika saya tidak mengambil kursus ini, saya akan menilai tiada perbezaan dalam wayang kulit. Jika dilihat hanya sama sahaja. Melibatkan seorang pencerita disebalik layar bersama patung-patung dan cerita rekaannya.

Ternyata saya silap sama sekali. Jadi saya perlu mengemaskini pemikiran baru saya bahawa setiap wayang kulit itu adalah berbeza. Hasil pembelajaran saya ialah sebenarnya terdapat empat jenis wayang kulit yang setiapnya mempunyai perbezaan tersendiri.
Yang pertama ialah wayang kulit jawa ataupun lebih dikenali sebagai purwa. Jika namanya wayang kulit jawa maka mestilah asalnya daripada Indonesia bukan? Walau bagaimanapun, ianya telah dipersembakan oleh orang yang berketurunan Jawa di Johor dan Selangor. Wayang kulit ini masih mengekalkan ciri wayang kulit purwa asli iaitu epik Ramayana dan Mahabrata. Muzik gamelan jawa akan diiringi sewatu persembahannya. Penyampaian cerita walaupun dalam bahasa Jawa namun juga diselitkan dialek Melayu tempatan. Patung-patungnya pula menyerupai seperti wayang kulit Kelantan.

Posisi patung wayang kulit Jawa




Seterusnya 8alah wayang kulit Gedek yang berasal daripada Thailand. Wayang kulit ini popular di Perlis dan Kedah. Terdapat beberapa perbezaan wayang kulit ini dengan wayang kulit Jawa. Patung yang digunakan berlainan dengan wayang kulit lain kerana hanya wayang kulit ini patungnya posisi hadapan.


Posisi muka patung.


Manakala penceritaan nya pula banyak diselitkan babak-babak popular masa kini. Perbezaan ketara ialah penggunaan alatan. Bagi wayang kulit Jawa, mereka menggunakan muzik gamelan yang tidak mempunyai serunai dan geduk. Tetapi untuk wayang kulit Gedek pula alat muzik serunai digunakan. Dengan mendengar penggunaan serunai atau tidak maka kita akan dapat membezakan kedua wayang kulit ini.

Manakala bagi wayang kulit Melayu banyak mempunyai persamaan dengan wayang kulit Purwa ataupun Jawa. Penceritaanya banyak dipengahruhi cerita panji. Dari segi penggunaan alat muzik, rebab dimainkan dalam persembahan wayang kulit ini. Suatu perkara baru yang saya sendiri tidak pernah meneliti ialah pergerakan tangan bagi patung- patung ini. Dari segi pergerakan, tanganya akan digunakan kedua-duanya. Ini berbeza dengan wayang kulit Gedek di mana hanya satu pergerakan tangan sahaja. Jika saya tidak diberitahu oleh pensyarah tentang pergerakan ini, saya sama sekali tidak menyedari perbezaan ini.




Selain daripada itu, kedudukan kepala patung juga memainka peranan terhadap watak patung tersebut. Jika mendongak ke atas dianggap sombong, jika menunduk ke bawah berwatak baik. Manakala jika raut wajah yang bengis adalah watak jahat.


Watak baik


Watak jahat

Watak sombong

Yang terakhir ialah wayang kulit Kelantan. Wayang kulit ini mempunyai persamaan dengan wayang kulit Gedek kerana mempunyai pengaruh daripada Siam. Selain itu pergerakan tanganya juga sama iaitu hanya satu sendi yang digerakkan sahaja.



~Hargai seni warisan kita~

0 comments:

Post a Comment

 

Blok Pelajar Kumpulan A

Blok Pelajar Kumpulan B

Blok Pelajar Kumpulan C

SMT2252 NURSUHADAH Copyright © 2009 WoodMag is Designed by Ipietoon for Free Blogger Template